در این مقاله تلاش داریم تا بر مبنای منابع موجود و شواهد بیرونی، ساختاری «پژوهشی – تحلیلی» پیرامون پایگاه جامع مددکاری اجتماعی ایرانیان (iraniansocialworkers.ir) و «شورای نویسندگان» آن ارائه دهیم.
شورای نویسندگان پایگاه جامع مددکاری اجتماعی ایرانیان
مقدمه: اهمیت و زمینه پژوهش
پایگاه «مددکاری اجتماعی ایرانیان» خود را به عنوان «پایگاه جامع مددکاری اجتماعی» معرفی کرده است. iraniansocialworkers.ir این رسانه در فضای رسانه‌ای تخصصی مددکاری اجتماعی ایران پدید آمد تا خلأ اطلاع‌رسانی متمرکز، نقد، تحلیل و تعامل میان فعالان این حوزه را پر کند. پایگاه خبری مددکار نیوز+۱ با گذشت زمان، این رسانه به یکی از مراجع شناخته شده در میان مددکاران، دانشجویان، فعالان اجتماعی و نیروی انسانی سازمان‌های مرتبط با مددکاری تبدیل شده است. Civilica+1
اما سؤال کلیدی این است که چنین رسانه‌ای چگونه توانسته است که از دل جامعه مددکاری و روانشناسی ایران، نویسندگان مستعد را شناسایی، یک شورای نویسندگان تشکیل دهد، و تیم گمنام را فعال نگه دارد؟ در ادامه، سعی می‌کنم به این سؤالات به ترتیب پاسخ بدهم.
چگونه پایگاه مددکاری اجتماعی ایرانیان نویسندگان مستعد را شناسایی می‌کند؟
برای پاسخ دادن به این سؤال، می‌توان عوامل و مکانیزم‌های احتمالی را بر اساس شواهد موجود، تجربه رسانه‌های مشابه و روش‌شناسی کار رسانه‌ای حرفه‌ای بررسی کرد:
شواهد و نشانه‌ها
معرفی دوره‌ای نویسندگان در «شورای نویسندگان»
در سایت/رسانه وابسته به این پایگاه، سلسله مطالبی با عنوان «شورای نویسندگان وبسایت مددکاران اجتماعی ایرانیان – قسمت …» منتشر می‌شود که در آن یکی از نویسندگان فعال معرفی می‌شود (بیان سوابق، برخی مقالات یا یادداشت‌های او). پایگاه خبری مددکار نیوز+۳پایگاه خبری مددکار نیوز+۳پایگاه خبری مددکار نیوز+۳ این نشان می‌دهد که پایگاه دارای فرایندی رسمی یا نیمه‌رسمی برای انتخاب و معرفی اعضای شورا است.گستره مخاطبان و کارزار رسانه‌ای
در تحلیل رسانه‌ای وبسایت آمده است که پس از برگزاری چند کارزار رسانه‌ای، تعداد بازدیدکنندگان آنلاین وبسایت به «بیش از یک میلیون نفر از یکصد و شصت و هشت کشور دنیا» رسید. پایگاه خبری مددکار نیوز+۱ این افزایش دیده شدن موجب شده است که افراد متعدد از داخل و خارج رشته مددکاری اجتماعی به این رسانه توجه کنند و احتمالا بخواهند در آن مشارکت کنند.ارسال یادداشت‌ها و مقالات توسط مخاطبان
در توصیف ماهیت فعالیت‌های رسانه آمده است که با افزایش حجم یادداشت‌ها و مقالات دریافتی از مخاطبین جدید و قدیمی، نیاز به رسانه موازی و گسترش ساختار انتشار احساس شد. پایگاه خبری مددکار نیوز+۱ این بدان معناست که پایگاه به صورت باز (یا نیمه‌باز) اقدام به دریافت آثار تخصصی از فعالان و علاقه‌مندان می‌کند، و از میان این مجموعه آثار، افرادی شایسته را انتخاب می‌کند.دعوت ویژه و اتاق فکر
در تحلیل سایت ذکر شده است که با افزایش مشارکت و بازدید، مدیریت رسانه احساس نیاز کرد تا تیم تخصصی و اتاق فکر رسانه‌ای تشکیل دهد، و از این طریق، «شناسایی و دعوت از نخبگان و فرهیختگان جوان و با انگیزه» به عنوان یک مسیر رسمی مدنظر قرار گرفت. پایگاه خبری مددکار نیوز+۱نمایش عمومی معرفی‌ها
معرفی اعضا در مطالب شورا و رسانه‌های وابسته (کانال‌ها، شبکه‌های اجتماعی) باعث می‌شود افراد فعال در حوزه مددکاری یا روانشناسی که دارای توان نوشتاری یا تمایل به نشر دارند، متوجه فرصت انتشار شوند و به آن رسانه مراجعه کنند.
استنتاج: مدل شناسایی نویسندگان مستعد
با ترکیب نشانه‌های بالا، می‌توان مدل زیر را برای شناسایی نویسندگان مستعد در این رسانه پیشنهاد کرد:
رسانه به شکل باز یا نیمه‌باز، فراخوان برای ارسال یادداشت و مقاله منتشر می‌کند یا به طور ضمنی امکان ارسال آثار را فراهم می‌کند.
مدیریت یا تیم سردبیری مطالب ارسالی را بررسی می‌کند و در صورت تطابق با معیارهای کیفیت، تخصص، نوآوری و انسجام فکری، افراد را به عنوان نویسنده فعال انتخاب می‌کند.
از میان نویسندگان فعال، برخی برای عضویت در «شورای نویسندگان» انتخاب و معرفی می‌شوند.
معرفی عمومی نویسندگان در سلسله مطالب شورا باعث تشویق دیگر فعالان به ارسال آثار و جذب نویسندگان جدید می‌شود.
کارزارهای رسانه‌ای گسترده، دیده شدن رسانه را افزایش می‌دهد و افراد بیشتری را به سمت ارسال مطالب سوق می‌دهد.
به بیان دیگر، پایگاه با ترکیبی از فراخوان عمومی، ارزیابی کیفی آثار، دعوت مستقیم و معرفی عمومی، نویسندگان مستعد را شناسایی و جذب می‌کند.
شکل‌گیری شورای نویسندگان مددکاری اجتماعی ایرانیان: چگونه و چرا؟
سؤال دوم شما متوجه چگونگی شکل‌گیری «شورای نویسندگان» این پایگاه است. بر اساس منابع موجود، می‌توان خط زمانی و انگیزه‌های تشکیل شورا را بازسازی کرد:
پیشینه و انگیزه
رسانه مددکاری اجتماعی ایرانیان ابتدا در قالب وبلاگ و با هدف نیازسنجی و آسیب‌شناسی فعالیت کرده است. پایگاه خبری مددکار نیوز+۱
پس از انتقال به قالب وبسایت مستقل و گسترش فعالیت، رسانه با حجم بیشتری از یادداشت‌ها و مقالات مواجه شد. پایگاه خبری مددکار نیوز
با افزایش مخاطبان، دید رسانه‌ای و مسئولیت آن افزایش یافت، و مدیریت احساس نیاز به سازماندهی بهتر، کنترل کیفیت و استمرار در تولید محتوا کرد. پایگاه خبری مددکار نیوز+۱
از منظر رسانه‌ای، معرفی مستمر نویسندگان در قالب «شورای نویسندگان» فرصتی است برای ایجاد شناسنامه برای نویسندگان، تقویت حس تعلق به رسانه و ایجاد ساختار نیمه‌رسمی در مدیریت محتوایی.
فرآیند شکل‌گیری
اگر چه سند علنی رسمی درباره مراحل تصویب و تشکیلات داخلی شورا منتشر نشده، اما بر اساس شواهد می‌توان فرآیند تقریبی زیر را پیشنهاد داد:
انتخاب اولیه نویسندگان برجسته
در ابتدای کار، رسانه به صورت گزینشی به دعوت برخی فعالان شناخته‌شده یا علاقه‌مند پرداخت یا مقالاتی از آن‌ها منتشر کرد. (مثلاً در معرفی قسمت اول شورا، نام سجاد مجیدی پرست به عنوان یکی از نویسندگان معرفی شده است.) پایگاه خبری مددکار نیوز+۱ایجاد روتین معرفی
رسانه در دوره‌هایی مطالبی با عنوان «شورای نویسندگان – قسمت X» منتشر می‌کند که در هر قسمت یکی از اعضا یا اعضای جدید معرفی می‌شود. این روتین نشانه ثبات در ساختار شورا است. پایگاه خبری مددکار نیوز+۲پایگاه خبری مددکار نیوز+۲گسترش شورا به تدریج
با گذشت زمان، افراد بیشتری به فهرست اعضای شورا افزوده می‌شوند، و معرفی آن‌ها به عنوان اعضای شورا باعث افزایش مشروعیت و تنوع فکری در شورا می‌شود. برای مثال در بخش یازدهم، نام مجتبی اسلامی معرفی شده است. رسانه تاب آوری ایران+۱تعریف نقش و وظایف شورا
شورا احتمالاً نقش‌هایی چون تعیین خط محتوایی، بازبینی و ویرایش آثار، پیشنهاد موضوعات، ارتقاء کیفیت مطالب و مدیریت تعامل با نویسندگان را عهده دارد (اگر چه این موارد صراحتاً در منابع منتشرشده نیامده است).معرفی عمومی و تصویب اجتماعی
با معرفی رسمی اعضا در رسانه و شبکه‌های اجتماعی (اینستاگرام، کانال‌ها) Instagram+2رسانه تاب آوری ایران+۲، شورا به عنوان نهادی تقریباً عمومی پذیرفته می‌شود.
در مجموع، شورا به عنوان یک سازوکار واسط بین مدیریت رسانه و نویسندگان شکل گرفته است تا کیفیت و انسجام محتوایی حفظ شود و همچنین هویت و شناسنامه‌ای برای نویسندگان ایجاد شود.
تأثیر کارزارهای رسانه‌ای مددکاران اجتماعی بر ایجاد تیم نویسندگان وبسایت
یکی از نقاط عطف مهم در تاریخ رسانه مددکاری اجتماعی ایرانیان، برگزاری کارزارهای رسانه‌ای است. این کارزارها تأثیراتی چندوجه داشتند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازم:
نقش کارزارهای رسانه‌ای
یکی از نخستین کارزارهای رسانه‌ای برگزار شده، به مناسبت ماه جهانی مددکاری اجتماعی سال ۲۰۱۵ است. پایگاه خبری مددکار نیوز
در تحلیل رسانه‌ای آمده است که با اجرای اولین کارزار، محتوای تولید شده به صورت کتاب چاپ و منتشر شد، و این ایده برای بعد از آن تبدیل به رویه سالانه شد. پایگاه خبری مددکار نیوز+۱
کارزارها باعث جلب توجه عمومی، ایجاد شور رسانه‌ای، مشارکت جمعی و برانگیختن فعالان اجتماعی شدند. پایگاه خبری مددکار نیوز+۱
تأثیرات بر شکل‌دهی تیم نویسندگان
کارزارهای رسانه‌ای به شکل زیر به ایجاد و تقویت تیم نویسندگان کمک کرده‌اند:
افزایش دیده شدن رسانه
کارزارها باعث شدند که رسانه در سطح عمومی‌تر معرفی شود و افراد بیشتری از وجود آن آگاه شوند، از جمله دانشجویان، پژوهشگران، مددکاران و فعالان اجتماعی از شهرها و استان‌های متفاوت.جذب نویسندگان بالقوه
افراد علاقه‌مند به همکاری و ارائه دیدگاه، در مواجهه با موضوع کارزار، تمایل پیدا می‌کنند یادداشت، مقاله یا دیدگاه خود را ارسال کنند. رسانه با طراحی فراخوان یا انتشارات ارزیابی‌شده کارزار، به جذب فعالان نوظهور کمک می‌کند.مفصل‌سازی موضوعی و تنوع در محتوا
کارزارها معمولاً حول یک موضوع محوری برگزار می‌شوند (مثلاً حمایت اجتماعی از بهبودیافتگان اعتیاد) و این موضوع مشترک، بستر تعامل و مشارکت را فراهم می‌آورد. از میان کسانی که در آن کارزار شرکت می‌کنند، کسانی که نویسنده تراز اول هستند انتخاب و به تیم افزوده می‌شوند.تقویت پیوستگی و هویت تیمی
وقتی افرادی در یک کارزار رسانه‌ای مشترک مشارکت می‌کنند، حس تعلق به یک هدف مشترک تقویت می‌شود. این تجربه جمعی می‌تواند نقطه شروعی برای همکاری‌های بعدی و پیوستن به تیم نویسندگان باشد.تولید محتوای بادوام و ارزشمند
محتوای تولید شده در کارزارها معمولاً از کیفیت و اهمیت بیشتری برخوردار است (چون موضوع آن کارزار معمولاً حساس و عمومی است). این محتوا به عنوان نمونه و الگو برای نویسندگان جدید به کار می‌رود و اعتبار رسانه را نیز تقویت می‌کند.انتشار کتاب و ثبت ملی
چون محتوای کارزارها غالباً به صورت کتاب چاپ می‌شوند و در کتابخانه ملی ثبت می‌شوند، این اقدام به نویسندگان انگیزه می‌دهد تا با یک رسانه جدی و معتبر همکاری کنند. پایگاه خبری مددکار نیوز+۱
به بیان خلاصه، کارزارهای رسانه‌ای نقش «موتور جذب»، «معرفی رسانه»، «همسازی تیمی» و «اعتباربخشی» را ایفا کرده‌اند که مسیر توسعه تیم نویسندگان را تسهیل کرده است.
چرایی ترجیح گمنام نویسی برای نویسندگان و اهمیت گمنامی برای رسانه
یکی از پرسش‌های اساسی شما این است که چرا برخی نویسندگان ترجیح داده‌اند به صورت گمنام بنویسند و این که چه اهمیتی این گمنامی برای پایگاه دارد. در پاسخ به این سوال، باید عوامل فردی، حرفه‌ای، اجتماعی و رسانه‌ای را در نظر گرفت.
مزایا و ضرورت‌های گمنام نوشتن
حفظ امنیت شغلی و اجتماعی
در برخی موارد، نویسندگان ممکن است نگران بازتاب نقدهایشان یا دیدگاه‌های انتقادی بر روابط کاری‌شان، موقعیت دانشگاهی، یا فعالیت‌های سازمانی خود باشند. گمنامی به آن‌ها امکان نقد آزادتر می‌دهد بدون ترس از تبعات شغلی یا نهادی.پرهیز از ذهنی‌سازی شخصی و تمرکز بر محتوا
گمنامی می‌تواند موجب شود که مخاطب بر محتوای نوشته تمرکز کند، نه بر نام نویسنده یا پیشینه او. این امر به عدالت محتوایی کمک می‌کند، به ویژه زمانی که نویسنده دغدغه نقد نهادها، سیاست‌ها یا ساختارهای اجتماعی را دارد.تضمین استقلال رسانه‌ای و خنثی بودن بیشتر
وقتی نویسندگان گمنام باشند، رسانه کمتر در معرض فشار سیاسی یا شخصی قرار می‌گیرد، زیرا نمی‌توان براحتی نویسنده را هدف حمله قرار داد. این به رسانه امکان می‌دهد دیدگاه‌های متنوع و گاهی انتقادی را منتشر کند.فرصت برای مشارکت بدون ترس از قضاوت اجتماعی
برخی افراد ممکن است مایل باشند ایده‌ها و دیدگاه‌های خود را مطرح کنند ولی مایل نباشند در معرض قضاوت عمومی یا شناخته شدن قرار گیرند. گمنامی اجازه می‌دهد مشارکت کنندگان بدون «برچسب خورده شدن» فعال باشند.خودنویسی قلمی مستقل و دور از شخصی‌سازی
در یک رسانه تخصصی، گمنامی می‌تواند مانع شکل‌گیری تضاد منافع یا انتساب شخصی نویسنده به منبع مالی یا سیاسی شود، و مرز بین رسانه و فرد را واضح‌تر نگه دارد.
اهمیت گمنامی برای پایگاه مددکاری اجتماعی ایرانیان
فضای امن برای نقد و بررسی
گمنامی به رسانه اجازه می‌دهد که نوشتارهای انتقادی، تبیینی و پرسشگرانه را منتشر کند بدون آن که نویسندگان از عواقب انتشار آن نگران باشند. این مهم در حوزه‌ای مانند مددکاری اجتماعی که به نهادهای دولتی، سازمان‌ها، سیاست‌ها و آسیب‌های اجتماعی پیوند دارد، اهمیت بالایی دارد.تنوع دیدگاه و مشارکت گسترده‌تر
وقتی افراد بدانند که می‌توانند بدون نمایان بودن نام خود مشارکت کنند، انگیزه بیشتری به ارسال یادداشت و مقاله دارند. این تضمین تنوع فکری و مشارکت گسترده‌تر را فراهم می‌کند.تقویت ساختار رسانه‌ای مستقل
رسانه‌ای که وابسته به نام‌های بزرگ یا شخصیت‌های شناخته‌شده نباشد، ظرفیت پایدارتر و کمتر آسیب‌پذیر به فشارهای شخصی یا سیاسی دارد.تمرکز بر پیام و محتوا نه هویت نویسنده
گمنامی کمک می‌کند که مخاطب به محتوای پیام معتبر نگاه کند، نه اینکه بر اساس نام نویسنده قضاوت کند. این ویژگی در رسانه تخصصی می‌تواند باعث تقویت اعتبار رسانه به عنوان تریبون تخصصی شود.حفظ یکپارچگی شورا و ارتباط جمعی
وقتی اعضای شورای نویسندگان به صورت نیمه‌گمنام حضور دارند، تمرکز بر همکاری جمعی، هم‌اندیشی و انسجام فکری بیشتر می‌شود تا رقابت شخصی یا برتری فردی.
بر این اساس، ترجیح نویسندگان به فعالیت گمنام و انتخاب گمنامی توسط رسانه، یک تصمیم استراتژیک است که هم منافع فردی نویسندگان را پوشش می‌دهد و هم منافع رسانه را در حفظ استقلال، تنوع و تمرکز بر کیفیت تأمین می‌کند.
